Ben jij vaak bezig met je gewicht en wil je graag afvallen?
Dan is het goed om te weten dat het gewicht maar ten dele te beïnvloeden is. En dat is te verklaren met de setpoint theorie, waarover ik je in dit blog meer zal vertellen.
Als je gaat luisteren naar interne signalen van je lichaam, zoals honger en verzadiging, en je gaat goed voor jezelf zorgen, dan kom je uiteindelijk op je setpoint gewicht. Dat is het gewicht waar jouw lichaam zich goed bij voelt, het voor jou gezonde gewicht. Dat is het gewicht waarbij jij luistert en handelt naar je lichamelijke behoeftes wat betreft eten, drinken, bewegen, ontspannen en slapen. Waarbij je niet (meer vaak) eet om andere redenen dan honger; redenen zoals verveling, stress of emoties, omdat je daar op een passender manier mee omgaat.
Schoonheidsideaal en “gezond” BMI
Het setpoint gewicht past bij jou qua lichaamsbouw en genetische aanleg en kan nog wel schommelen met een aantal kilo’s, maar daar blijft het dan bij. Voor veel mensen ligt hun setpoint gewicht hoger dan ze willen. Ze zouden graag afvallen, omdat hun BMI aangeeft dat hun gewicht ongezond is of omdat ze dunner mooier vinden. Maar voor de meeste mensen is het onmogelijk om het zogenaamde ideale gewicht volgens het schoonheidsideaal of volgens de BMI (blijvend) te bereiken. Maar het is ook helemaal niet nodig om aan het schoonheidsideaal te voldoen of een zogenaamd “gezond” BMI te hebben. Belangrijker is het dat je je fit en gelukkig voelt, zonder die focus op het gewicht.
Een gewicht of BMI geeft trouwens niet aan of iemand gezond of ongezond is. Lees daar meer over in deze blog.
Je gewicht is als een thermostaat
Het lichaamsgewicht is als een soort thermostaat. Als je gewicht boven het setpoint gewicht komt, wordt het bijgesteld naar beneden en als je eronder komt naar boven. Dit komt door hormonen: als je afvalt, komen er meer hongerhormonen vrij en minder verzadigingshormonen, waardoor je meer gaat eten. Verder daalt je metabolisme (energieverbruik) en er wordt meer energie opgeslagen, waardoor je weer aankomt, vaak meer dan je was afgevallen. Het lichaam verzet zich tegen gewichtsverlies onder je setpoint gewicht.
Als je lichaam boven het setpoint gewicht komt, dan gaat je energieverbruik juist omhoog. Je lichaam probeert de toename in gewicht om te keren, door meer energie te verbranden, waardoor je afvalt. Maar als jij steeds meer eet dan je lichaam nodig heeft of veel minder beweegt dan prettig is voor je lichaam, dan kan je lichaam dat niet helemaal compenseren. En daardoor komt je dus aan in gewicht, ondanks dat je lichaam dat probeert tegen te gaan.
Wat is jouw setpoint gewicht?
Je kunt niet uitrekenen wat je setpoint gewicht is. Daar kom je achter als je gaat luisteren naar je lichamelijke behoeftes. Dan zal je gewicht langzaam maar zeker terugkeren naar het setpoint gewicht. Bij mensen die jarenlang een dieet hebben gevolgd of veel hebben geschommeld in gewicht, kan het langer duren voordat het metabolisme weer optimaal werkt en het gewicht weer terugkeert naar het setpoint gewicht. Ook goed om te weten: was je als kind al wat zwaarder? Dan zal je setpoint gewicht waarschijnlijk wat hoger liggen.
Hoe bereik je het setpoint gewicht?
Heb jij jarenlang een gewicht gehad dat boven jouw setpoint gewicht ligt? Dan kun je dus wel afvallen tot je setpoint gewicht, als je aan de slag gaat met gezonde gewoontes. Hierbij kun je denken aan een gezond eetpatroon (zonder strenge regels), meer bewegen, minder alcohol of meer ontspanning. Maar het is ook goed om te kijken naar wat bij jou oorzaken van te veel eten of snoepen zijn. Want simpelweg zeggen tegen jezelf dat je niet mag snoepen, kan er juist voor zorgen dat je uiteindelijk doorslaat in meer snoepen. Wil je weten wat bij jou de oorzaken zijn dat je toch vaak (te) veel eet of snoept? Zodat je er wat aan kunt doen? Vraag dan hier mijn gratis checklist aan van veelvoorkomende oorzaken van (te) veel eten, snoepen en snacken.
Om blijvend je setpoint gewicht te bereiken, gaat het er dus om je gedrag zo te veranderen dat je dit langere tijd kunt volhouden, het liefst natuurlijk je hele leven. En dan is het belangrijk dat het gedrag is dat past bij jou, dat jij prettig vindt. Genieten van wat je eet en hoe je beweegt hoort daar natuurlijk bij!